Çocuklarda doğum öncesi, doğum sırası ya da doğum sonrası nedenlerle oluşabilen fiziksel, mental, duyu - algı veya kognitif bozuklukların neden olduğu özür ya da engel tablosunda izlenen bütüncül yaklaşımları içerir. Çocuğun bedensel ve çevresel kısıtlılıkları içerisinde mümkün olabilen en üst fonksiyonel , psikososyal ve mesleki bağımsızlığa ulaştırılmasını hedefler.
Pediatrik Fizyoterapi; engelli çocukların postüral kontrolü ve fonksiyonelliği için gerekli olan eklem hareket açıklığını koruyucu, kaslarını kuvvetlendirici uygulamaları içerir.Bu uygulamalar bilimsel düzeyde kanıtlanmış tedavi metodları olup çocukların hareket edebilme yeteneğinin geliştirilmesinde,doğru duruş ve hareket pozisyonlarının yerleştirilmesinde, kendi vücuduyla ilgili farkındalık düzeyinin arttırılmasında ve büyümeyle birlikte gelişebilecek deformite ve kontraktürlerin önlenmesinde uygulanan yöntemlerdir.
-Motor Gelişim Geriliği: Bebeklerde gelişimsel basamakların belirli bazı kuralları ve sırası vardır. Motor gelişim geriliğinde ise bu kuralların oluşmasında ve sırasında aksamalar söz konusu olup bebeğin izlemesi gereken motor gelişim basamaklarında sorunlar vardır.
- Riskli bebek: Olumsuz çevresel veya biyolojik etmenler nedeniyle gelişim geriliği oluşabilecek bebeklere ´riskli bebek´ denir. Bu bebekler normal bir gelişim dönemi geçirebildikleri gibi kalıcı olan nörolojik problemler ve hareket bozuklukları gösterebilirler. Riskli bebeklerde nöromotor gelişim geriliği fark edildiğinde fizyoterapiye ve eğitime başlanması çocuğun var olan yeteneklerini üst düzeyde kullanması sağlar.
-Spina bifida: Çocuğun doğuştan omurgasında açıklık olması demektir. Çoğu zaman kalıcı özürlere neden olan doğumsal bir hastalık olup, yaşam boyu tedavi süreci devam etmektir. Gizli spina bifida, meningosel ve meningomiyolesel olmak üzere üç tipi vardır. Gizli spina bifida bazen bel kısmında bir leke veya kıllanma iledir. Spina bifidalı bebekler sırtında bir kese ile doğarlar ve omurların bir kısmı bu kesenin içerisinde yer alır.Spina bifidalı pek çok bebekte beyinde su birikmesi nedeniyle baş büyümesi oluşur.Bu durum tedavi edilmediği takdirde zeka sorunları, epilepsi ortaya çıkar. Bebeğin görmesinde ve genel durumunda sorunlar olur. Gövde ve bacaklara giden sinirler etkilendiği için yürüme problemleri ve şekil bozuklukları yaşayan bu çocuklar, kimi zaman tıbbı müdahalelerle, çeşitli yardımcı cihazlarla yürüyebilirler veya tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kalırlar.Spina bifidalı çocukların büyük çoğunluğunda idrar kesesi ve bağırsakları kontrol eden sinirler zarar gördüğü ya da ameliyat esnasında koptuğu için idrar ve kakalarını tutamama, yapamama sorunu yaşarlar.Spina bifidalı çocukların büyük bir çoğunluğunun zihinsel bir problemi, engeli yoktur. Spina bifida hamile kalmadan en az üç ay önce ve gebeliğin ilk aylarında folik asidi alınması ile % 80 önemli ölçüde önlenebilir.
-Obstetrik Brakial Pleksus Yaralanmaları:Doğum travmaları nedeniyle ortaya çıkan, boyun omurlarının arasından çıkıp, kol ve elin her türlü hareket ve duruşundan sorumlu sinirlerin yaralanmasıdır. Kolu yana açamama, dirseği bükerek eli ağıza götürememe veya cisimleri tutamama bu yaralanmanın başlıca bulgularıdır. Genellikle bu sinir grubunun yaralanması, çocuğun doğum esnasında bazı nedenlere bağlı olarak sinirlerin aşırı gerilmesi veya kopması ile meydana gelir.
-Tortikollis: Başın aynı taraf omuzuna doğru yatması ve çenenin karşı taraf omuzuna doğru yaklaşacak şekilde başın düşey ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşan görünüme tortikollis denir. En sık sebepleri arasında konjenital problemler,travma ve infeksiyonlar sayılabilir. Hastanın başı bir tarafa doğru dönerken çeneside karşı omuza döner. SKM,trapezius ve diğer boyun kaslarının aralıklı ağrılı spazmı görülebilir.Semptomlar ayakta durma,yürüme ve stresli durumlar ile kötüleşebilir.
- Gelişimsel Kalça Çıkığı: Kalçayı oluşturan yapıların intrauterin oluşumları sırasında normal olmalarına karşın, çeşitli nedenlerle sonradan yapısal bozulma gösterdiği dinamik bir hastalıktır. Hastalık dinamik bir gelişim göstermekte ve çocuk büyürken çeşitli etkenlerin varlığında kendiliğinden düzelebilmekte ya da daha az olasılıkla kötüleşebilmektedir. Kalça çıkığı olan kardeş varlığı, doğum öncesi makadi duruş ya da makadi doğum öyküsü olan, çoğul gebelik öyküsü olan, tortikollis, metatarsus adduktus, pes kalkaneovalgus, gibi eşlik eden deformiteleri olan ve kundak uygulanan bebeklerde GKD daha sık görülmektedir. Bunun yanında beyaz ırkta, ilk doğan kız çocuklar daha fazla risk altındadırlar.
- Hidrosefali: ‘Beyinde su toplanması’ olarak da bilinen, beyin ventriküllerinde ve boşluklarında normalin üzerinde BOS (Beyin Omurilik Sıvısı, Serebrospinal Sıvı) birikmesi durumudur. Bu durum kafatasının içindeki kafa boşluğunda basıncın artmasına ve kafanın artan ölçüde büyümesine, kasılmalara ve zihinsel engelli olma sonuçlarına yol açabilir.
- Juvenil Romatoid Artrit: Jüvenil romatoid artrit (JRA), kalıcı olabilen eklem iltihabi ile ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Eklem iltihabinin yani artritin tipik bulguları ise etkilenen eklemdeki ağrı, şişme ve hareket kısıtlılığıdır. Neden oluştuğunu bilemediğimiz belirtilerin16 yaşından önce başladığı bir hastalıktır.
- Skolyoz: Omurganın göğüs veya bel bölgelerinde görülebilen, yana doğru eğriliğidir.Hastalık kız çocuklarında çok daha sık görülür. Doğuştan olabilir (konjenital). Bu durum genellikle omurgadaki bir kusura veya birbirine kaynamış kaburgalara bağlıdır.
Bulguları;
1. Omurganın yana doğru eğriliği
2. Omuz ve kalçaların simetrik durmaması
3. Birinci eğriliği karşılayıcı ikinci bir eğri varlığı
4. Sırt ve/veya bel ağrısı
5. Yorgunluk
6. Nefes darlığı
7. Bir omzun (sağ-sol) öne ilerlemesi
-Osteogenesis İmperfecta: Cam kemik hastalığı olarak bilinen bu hastalık kemiklerde kolayca kırılmalara yolan açan bir genetik hastalıktır Hatalı kollojen sentezi ve dayanıksız kemik oluşumuna yol açan mezenkim defektidir.Eklemlerde hipermobilite(aşırı hareketlilik), açık mavi skleralar, otoskleroz ve deride parşömen tarzında incelmeler meydana gelir. Cam kemik hastalığında kırık olunca kırık tedavisi yapılmalı, gecikmiş olgularda gözlenen deformiteler düzeltilmelidir. Bu çocukların mobilizasyonu (hareketliliği) konusunda fizik tedavi ve rehabilitasyona mutlak ihtiyaç vardır.
-Edinsel Patolojiler:Doğumdan sonra boğulma,kafa travmaları,kaza sonrası spinal kordda yaralanma ve kanser gibi nedenlerle çocuklarda sinir sisteminin zarar görmesi,hareket sistemindeki problemler nedeniyle bu çocukların fizyoterapiye gereksinimi söz konusu olabilmektedir.Etkilenim seviyesi ve durumuna, uygun olarak çocuğun gereksinimleri belirlenerek uygun tedavi yaklaşımları uygulanır.
